flamenco-opera van Eric Vaarzon Morel
El Greco de Toledo kwam tot stand in samenwerking met Vrede van Utrecht.
Hemelse muziek, aardse flamenco en geïmproviseerde muziek komen bij elkaar in de eerste flamenco-opera El Greco de Toledo van gitaarvirtuoos Eric Vaarzon Morel.
De opera vertelt het verhaal van de kunstschilder El Greco, die ambieert hofschilder te worden van Philips II, maar na afwijzing zich gedesillusioneerd terugtrekt. En terwijl hij de laatste jaren van zijn leven in ondragelijke eenzaamheid doorbrengt, komt zijn schilderkunst tot ongekende bloei.
Het libretto is gebaseerd op spirituele teksten van de mystici Teresa de Ávila en Juan de la Cruz en de laatste brief van El Greco zelf.
Eric Vaarzon Morel (Amsterdam, 1961) komt uit een kunstenaarsfamilie. In de stamboom komen sinds 1780 elf kunstschilders, een graficus, een tekenares en twee beeldhouwers voor. Vaarzon Morel hoort thuis zijn eerste flamencomuziek. Zijn moeder ontdekt in Spanje de flamencodans en neemt in Amsterdam danslessen. In de platenkast thuis staat een flamencoalbum van Sabicas. In 1976 begint de dan zestienjarige Eric Vaarzon Morel een flamencogitaarstudie bij Huib Wilkes, om die later te vervolgen bij de fameuze flamencogrootheid Paco Pena in Frankrijk. op het 7e Rencontres de la guitare in Frankrijk.
Voorafgaand aan het theaterseizoen doet ‘El Greco de Toledo’ een aantal bijzondere plaatsen aan: o.a. Boulevard Den Bosch, Concertgebouw Amsterdam (Robeco-zomerconcert) en het Slottuintheater Zeist. Daar, in Zeist, worden de eerste openlucht voorstellingen gespeeld, een ideale locatie voor het schouwspel.
“De omgeving van Slot Zeist biedt een meerwaarde voor de beleving van de voorstelling. De mystieke en spirituele sfeer waarin het leven van El Greco zich afspeelt, krijgt in de openlucht in Zeist een mooie vertaling bij het vallen van de avond,” – Eric Vaarzon Morel.
wanneer en waar?
Donderdag 12 en vrijdag 13 augustus 2010 zijn er uitvoeringen ( 21.00 uur), niet op het Beauforthuis-terrein, maar in het Slottuintheater in Zeist (bij Slot Zeist, entree via de brug aan de Hernhuttersingel).
de musici en spelers
Eric Vaarzon Morel – gitaar & compositie
Zonder enige twijfel is Eric Vaarzon Morel dé flamencogitarist in Nederland, bekend om zijn virtuositeit en het creëren van mengvormen met klassiek, jazz en pop. Wie hem aan het werk hoort, kan maar nauwelijks geloven dat Eric, net als wij, aan iedere hand maar vijf vingers heeft.
Eric Vaarzon Morel (Amsterdam, 1961) komt uit een kunstenaarsfamilie. In de stamboom komen sinds 1780 elf kunstschilders, een graficus, een tekenares en twee beeldhouwers voor. Vaarzon Morel hoort thuis zijn eerste flamencomuziek. Zijn moeder ontdekt in Spanje de flamencodans en neemt in Amsterdam danslessen. In de platenkast thuis staat een flamencoalbum van Sabicas. In 1976 begint de dan zestienjarige Eric Vaarzon Morel een flamencogitaarstudie bij Huib Wilkes, om die later te vervolgen bij de fameuze flamencogrootheid Paco Pena in Frankrijk. op het 7e Rencontres de la guitare in Frankrijk.
Geïnspireerd door dit evenement trok hij op negentienjarige leeftijd naar Spanje, waar hij enkele jaren woonde en werkte. In de jaren tachtig trekt hij met de Zwitserse groep ‘Flamencos en route’ door Europa. Zes jaar lang bespeelt hij eind jaren 80 en begin jaren 90 als vast lid van de Cuadro Flamenco de Nederlandse theater- en concertpodia. Nadat Eric met zijn eigen band Chanela zijn naam had gevestigd in de muziekwereld werkte hij met uiteenlopende artiesten samen. Zoals HP/De Tijd 10 november 2006 schreef: “Eric heeft tal van grootheden begeleid, en andere grootheden op hun beurt hem”. De laatste jaren heeft Eric gewerkt met onder meer trompettist Eric Vloeimans, gitarist Harry Sacksioni, Flairck en Gijs Scholten van Aschat.
Meer info: website Eric Vaarzon Morel
Xenia Meijer – mezzosopraan
Een mooie stem, een expressieve voordracht, een theaterpersoonlijkheid, acteertalen: zelden zijn deze gaven verenigd in één zangeres.
Xenia Meijer studeerde aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. Zij behaalde in 1992 het diploma Uitvoerend Musicus “cum laude” en ontving de Nicolai-prijs voor haar interpretatie van Rossini. Xenia werkt regelmatig samen met de ensembles Musica Temprana (Adrián Rodriguez), Oxalys in Brussel en Al Ayre Espagnol (Eduardo Lopez Banzo). Verscheidene CD’s die zij opnam met laatstgenoemd ensemble werden bekroond met vele prijzen, waaronder de Diapason d’Or. Ook op operagebied is Xenia Meijer zeer succesvol. Inmiddels heeft zij meer dan 30 verschillende rollen gezongen en was zij in de afgelopen seizoenen te horen bij de Opera Factory Zurich, Nationale Reisopera, Opera aan het Spui, Opera Zuid, De Komische Oper Berlin en het Grand Theatre de Geneve.
Xenia Meijer ontving de prestigieuze Philip Morris Finest Selection 1996 voor klassieke muziek, als eerste en tot nu toe enige zangeres. Deze prijs stelde haar in de gelegenheid een solo-CD op te nemen met het Neues Berliner Kammerorchester o.l.v. Jac van Steen. De CD werd genomineerd voor een Edison 1998.
Door haar enorme affiniteit met Spaanse en Latijns-Amerikaanse muziek was Xenia Meijer o.a. te gast bij het Radio Kamerorkest met El Amor Brujo van Manuel de Falla (2004), het Festival de Chiquitos in Bolivia (2004, 2006, 2008) en maakte zij talrijke CD-opnames met Al Ayre Español en Musica Temprana.
Meer info: website Xenia Meijer
Maarten Engeltjes – countertenor
Zo’n stem is slechts een enkeling gegeven. Maarten Engeltjes heeft een wonderbaarlijk warm geluid, een stralend timbre en een uitstekende techniek.
Maarten Engeltjes (1984), zingt al vanaf zijn vierde jaar als jongenssopraan. Een erkenning voor zijn bijzondere zangtalent is de selectie door sir David Wilcocks om tijdens een jongenskoren festival in Haarlem (1995) de sopraansolo te zingen in Händels Coronation Anthems. Een ander hoogtepunt is zijn medewerking als sopraansolist aan een CD-opname in de Dom van Riga van o.a. Allegri’s Miserere Mei. Op zijn zestiende maakt Maarten zijn debuut als Countertenor met het zingen van de alt-aria’s in Bachs Matthäus-Passion. Al snel volgen vele concerten in binnen en buitenland waaronder Bach’s grote meesterwerken als de Matthäus- en Johannes-Passion, Weihnachtsoratorium, Hohe Messe en vele cantates. Zo ook de grote oratoria van Händel.
In 2003 wordt hij uit een twintigtal getalenteerde countertenoren geselecteerd door de wereldberoemde Michael Chance om deel te nemen aan een door Chance te geven masterclass, welke werd uitgezonden op de Nederlandse televisie. In oktober van 2004 verzorgde Maarten samen met Michael Chance een recital waarin ze duetten van Purcell en Blow ten gehore brachten, waaronder John Blow’s ‘An ode on the death of Mr Henry Purcell’. Dit onder leiding van Gustav Leonhardt.
In mei 2007 werd zijn debuutalbum gepresenteerd, waarop hij liederen van Dowland, Byrd en Purcell ten gehore brengt. De kritieken waren unaniem lovend. Dit album stond wekenlang in de top 10 van best verkopende klassieke cd’s in Nederland. Intussen heeft hij ook van Bachs Johannes-Passion en solo cantates voor Alt opgenomen, de laatste kwam uit in 2009. In september 2007 studeerde Maarten cum laude met onderscheiding af aan het Koninklijk Conservatorium van Den haag waar hij studeerde bij Maria Acda, Manon Heijne en Michael Chance.
Meer info: website Maarten Engeltjes
Ginesa Ortega – flamencozangers
“Mi madre es gitana, mi padre no lo es, por lo que ya de entrada yo soy una fusión o una confusión”.
Ginesa Ortega (1967) is een bijzonder getalenteerde Catalaanse flamencozangeres. Ze is klassiek geschoold, maar daarnaast excelleert ze in uitzonderlijke en innovatieve projecten, zoals met de theatergroep La Fura dels Baus, de CD-opname van populaire liederen van García Lorca en haar deelname aan de band Iberia, die jazz en flamenco vermengen.
Tijdens festivals en via haar CD’s heeft Ginesa al ruimschoots bewezen dat zij de traditionele vormen van flamenco volledig beheerst. Bijzonder zijn daarbij ook haar eigen composities. Ginesa won als “cantaora” verscheidene prijzen, waaronder de prijs van het Festival del Cante de las Minas de La Unión (Murcia).
Meer info: www.esflamenco.com
Carlos Denia – flamencozanger
Als flamencozanger is Carlos gedreven en temperamentvol te noemen. Hij heeft een warme stem, die modern klinkt, maar waarin alle klassieken terug te horen zijn.
Carlos Denia Moreno woont in Barcelona, maar is geboren (1971) in Valencia, en hij woonde sinds 1995 in Nederland, waar hij cum laude afstudeerde aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag met als specialisatie jazz-gitaar. Als zanger werkte hij mee aan verschillende projecten, waarvan de meest in het oog springende zijn: “Reizigers uit Rajasthan” (Internationaal Danstheater), “Van Soefi tot Flamenco” (Stichting Kulsan), “Mundo de Guerras” (samen met de Orquesta Sinfonica de Pamplona, het koor van de Generalitat Valenciana en de Amsterdam Percussion Group), “La Vida Breve” van Manuel de Falla (met het Limburgs symfonie-orkest en sopraan Charlotte Margiono). Carlos Denia Moreno zingt ook bij diverse groepen, zoals “Labryenco”, “La Primavera” en “Monica Triga”.
Meer info: website Carlos Denia
Eli La Truco – danseres
Haar dansstijl is een combinatie van verfijnde gratie en sensualiteit, haar krachtige en wervelende voetenwerken maken haar tot een zeer complete danseres.
Elizier Truco Pinillo ‘La Truco’ werd als dochter van de flamencozanger José Truco in 1968 in Madrid geboren. In 1985 studeerde zij af als docent Spaanse dans en flamenco aan het koninklijk conservatorium te Madrid. In haar lange carrière werkte zij samen met flamenco grootheden als o.a.: José Mercé, Camaron de la Isla, Fernanda en Bernanda de Utrera, José Meneses en Carmen Linares Zij vertolkte als solist vele rollen in flamenco films en diverse toonaangevende flamenco theaterstukken. Met haar eigen gezelschap ‘La Truco Flamenco Dance company’ trad zij met groot succes in vele landen van de wereld op. In Spanje vielen haar vele prestigieuze prijzen (premios) ten deel. Daarnaast is zij een groot didact en behoort zij in het Walhalla van de flamenco opleiding, het Madrileense Amor de Dios, tot de topdocenten. Zij wordt door critici gezien als één van de allerbeste vertolkers van de Tarantos en Soleares van de huidige flamencogeneratie.
Meer info: website Eli la Truco
Eric Vloeimans – trompet
Trompettist Eric Vloeimans is een topattractie in de Europese jazzscene. Niemand haalt zoveel verschillende klankkleuren uit de trompet, niemand heeft zo’n ferme en tegelijk warme toon, niemand speelt zo intens en weet dat de zaal ook tot in de tenen mee te laten voelen.
Eric Vloeimans mag gerust de beste jazztrompettist van ons land genoemd worden. Hij blinkt uit in zijn intuïtieve manier van spelen en zijn mooie fluwelen toon. Vloeimans is een uitgesproken lyricus die het avontuur niet schuwt en moeiteloos schakelt tussen subtiele kamerjazz, vrije impro, wereldmuziek, fusion & dance. Geboren in 1963, studeerde hij in 1989 met de hoogste lof af aan het Rotterdamse Conservatorium. Daarna ging hij naar New York om verder te studeren bij de trompettist Donald Byrd en te spelen in de big bands van Frank Foster en Mercer Ellington. Inmiddels is Eric Vloeimans een musicus van internationale allure. Hij speelt met wereldmusici zoals John Taylor, Marc Johnson, Peter Erskine, Nguyên Lê, Jarmo Savolainen, Philippe Catherine, Joey Baron, Jimmy Haslip en Bugge Wesseltoft, waarbij hij voortdurend zijn veelzijdigheid demonstreert.
In de internationale jazzmagazines wordt hij vergeleken met grote trompettisten als Wynton Marsalis, Chet Baker en Dave Douglas. In 2007 ontving Vloeimans zijn 4de Edison. Dit keer voor het album Hyper dat hij maakte met zijn eigen kwartet Gatecrash. Naast Edisons heeft hij ook de Boy Edgar Prijs, de Elly Ameling Prijs van de stad Rotterdam en de Bird Award van het North Sea Jazz Festival in de kast staan.
Eric Vloeimans en Eric Vaarzon Morel speelden in de afgelopen jaren regelmatig samen: een bijzondere muzikale vriendschap van trompet en gitaar!
Meer info: website Eric Vloeimans
Oene van Geel – altviool
Oene staat bekend als een muzikale avonturier. Hij is een improvisatiespecialist op de altviool en gebruikt hierbij vele onorthodoxe speeltechnieken.
Oene van Geel (1973) speelt bij verschillende groepen waaronder Zapp 4 (Zapp String Quartet), Estafest en Oxymore Quintet. Hij tourde in Europa, China, India, Rusland, Japan, V.S. en Canada. Zijn muzikale avonturen brachten hem in contact met vele vooraanstaande musici in binnen- en buitenland. Oene speelde o.a. met Mark Turner, Mark Helias, George Coleman, Uri Caine, James Campbell, Mark Haanstra, Guus Janssen, David Kweksilber, Jozef Dumoulin, Gerry Hemingway, Guillaume Orti, Benoit Delbecq, Leine, Mike Keneally, B.C. Manjunath. Met Eric Vaarzon Morel bestaat in verschillende bezettingen al een jarenlange samenwerking.
De laatste jaren is Oene steeds actiever als componist. Zo schreef hij o.a. voor: Amsterdam Sinfonietta, De Amsterdamse Cello Biënnale (2008), Amstel Quartet, Matangi Quartet, Calefax, Charlotte Riedijk & Godelieve Schrama, Tetzepi, het Ricciotti Ensemble en vele eigen formaties. Hij kreeg ook compositie opdrachten van November Music (2006) het North Sea Jazz Festival (2005), SJU Jazz Festival (2002) en het Marathon Festival (2002). In het theater werk(e) hij met Boukje Schweigman, Theun Mosk, Kenzo Kusuda, Lottie Hellingman, Marcel Sijm, orkest Max Tak, De Wereldband, Xynix Opera en jeugdtheater Sonnevanck. Als instrumentalist won hij vele prijzen waaronder: de Deloitte Jazz Award (2002), De Jur Naessens Muziek Prijs (2000), Kersjes Prijs (2005, met het Zapp String Quartet).
In El Greco leidt Oene het strijkkwartet bestaande uit Ben Mathot (viool), Emile Visser (cello),n David de Marez Oyens (contrabas) en hemzelf (altviool).
Meer info: website Oene van Geel
Javier Lopez Piñon – regie
Mirko Krabbé – decor
een stukje historie
De eerste stappen voor deze opera werden in 2007 gezet, tijdens ons festival.
Op twee avonden van het festival bracht Eric een prélude ten gehore, buiten in de achtertuin van het Beauforthuis. Violist Oene van Geel en alt Valerie Friesen speelden die avonden met hem mee. Een bijzondere sfeer, met kampvuur, prachtige schilderijen die op de gevel werden geprojecteerd, een honderden kilo’s zwaar aambeeld dat met man en macht naar ons terrein was gesleept. En dat alles onder schitterend maanlicht.
De Volkskrant kwam een reportage maken en maakte een filmpje voor Volkskrant-tv.